اسید سیتریک در کشاورزی (۱۰ کاربرد اسید سیتریک در کشاورزی)

امروزه کشاورزان و باغداران دغدغه های فراوانی در مورد تولید گیاهان خوراکی سالم و با ارزش غذایی بالا را دارند. داشتن یک زمین زراعت سالم با رشد مناسب گیاهان مواردی هستند که کشاورزان برای بهبود آن تلاش های بسیاری کردند و خواهند کرد.

یکی از موادی که در این زمینه در صنعت کشاورزی کمک بسزایی کرده است؛ اسید سیتریک است. اسید سیتریک یکی از انواع اسید های آلی و ضعیف می‌باشد که در شیمی به شکل C6H8O7 نوشته می‌شود. اسید سیتریک به شکل طبیعی و ذاتی در مرکبات به خصوص لیموترش یافت می‌شود که به دلیل ویژگی اسیدی کنندگی بالا، در صنایع مختلف به کار گرفته می‌شود.

همچنین این اسید یک ماده بی خطر بوده و در صنایع غذایی و بهداشتی به شکل گسترده ای از آن استفاده می‌شود. به دلیل بی خطر بودن این ماده و تاثیر مناسب بر روی گیاهان؛ خرید اسید سیتریک با کیفیت توسط کشاورزان برای استفاده در زمین های کشاورزی اهمیت بالایی دارد. از طرفی این ماده خاصیت ضدعفونی کنندگی بالایی دارد به طوری که در کشاورزی به وفور از این ماده به خاک انتقال داده می‌شود.

در بیان کلی؛ می‌توان گفت که این اسید نه تنها مضر نیست بلکه به دلیل خاصیت اسید کنندگی بالا و با کیفیت به یکی از مکمل ها و مواد اصلی در کشاورزی تبدیل شده است.

کاربرد اسید سیتریک در صنعت کشاورزی

اسید سیتریک در چند دهه گذشته مورد آزمایش های متعددی قرار گرفته است. محققان به خاصیت بالای این مواد برای گیاهان و خاک گیاهان پی برده اند؛ به شکلی که این اسید تاثیر شگفت انگیزی بر روی رشد بیشتر و کیفیت گیاهان دارد. اسید سیتریک یک ماده طبیعی و کاملا بدون خطر بوده که بر روی گیاهان غذایی هیچ تاثیر مخربی نمی‌گذارد. این ماده به دلیل خاصیت اسیدی بالا خاک را تمیز کرده و یک بستر مناسب تر برای جذب مواد مغذی به گیاهان هدیه می‌دهد.

کاربرد اسید سیتریک در کشاورزی به دلیل ویژگی های زیاد این ماده به دسته بندی های گوناگونی طبقه بندی می‌شوند که در ادامه به آنها پرداخت خواهیم کرد:

خاصیت ضد باکتریایی خاک

به دلیل استفاده مکرر از کودها، سم ها و مواد شیمیایی در خاک؛ خاک ایمنی و مقاومت خود را در برابر میکروب ها و باکتری های طبیعی و مضر از دست می‌دهد. این باکتری ها و میکروب ها ممکن است خسارات زیادی به گیاه وارد کنند و حتی در گیاهان خوراکی باعث ایجاد مسمومیت شوند. همچنین این باکتری ها می‌توانند باعث کاهش سرعت رشد و ضعیف شدن گیاه شوند. اسید سیتریک به دلیل خاصیت اسیدی بالا و ضد میکروب؛ یکی از موادی است که به شکل صحیح و بدون ضرر باعث از بین رفتن باکتری های خاکی شده و ایمنی خاک را در برابر آفات بالا می‌برد.

اسید سیتریک به عنوان تنظیم کننده ph خاک

Ph خیلی بالا یا خیلی پایین در خاک های کشاورزی مانع از رشد گیاه میشوند. این موضوع آنقدر در کشاورزی مورد توجه قرار گرفته است که کشاورزان همواره تلاش می‌کنند که ph  خاک را بین اعداد ۴ تا ۷ نگه دارند. معمولا برای تنظیم ph از مواد شیمیایی و کودهای طبیعی و شیمیایی متعددی استفاده می‌شود. یکی از انواع این مواد اسید سیتریک است؛ این ماده به دلیل اسیدی بودن در خاک های قلیایی ph خاک را تنظیم کرده و بستر مناسبی برای رشد گیاهان فراهم می‌کنند.

اسید سیتریک به عنوان افزایش دهنده فتوسنتز در گیاهان

فتوسنتز در گیاهان یک نوع فعالیت است که باعث می‌شود مواد مغذی و مورد نیاز به گیاهان بهتر برسد و گیاه رشد بهتری داشته باشد. در واقع عملکرد فتوسنتز در گیاهان به شکل یک عمل تغذیه ای است که میزان فعالیت آن با میزان رشد گیاه و ریشه گیاه ارتباط مستقیم دارد. اسید سیتریک به عنوان یک محرک برای افزایش فتوسنتز در گیاهان است. این اسید با ایجاد فتوسنتز بیشتر در گیاهان باعث می‌شود که مواد مغذی و مورد نیاز گیاه به بهترین نحو به گیاهان برسد.

کاربرد اسید سیتریک به عنوان ضد رسوب در لوله های آبیاری

آب هایی که در کشاورزی برای آبیاری گیاهان مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ به شکل خالص نبوده و دارای عناصر بسیار زیادی می‌باشند. استفاده مکرر از لوله های آبی و جریان مداوم این آب در آن ها باعث تجمع رسوب و گرفتگی در لوله های آبیاری می‌شود. در صورت رسوب این لوله ها؛ آب به مقدار کافی و در مدت زمان معین به گیاهان نمی‌رسد و ممکن است همین موضوع برای آن ها آسیب زا باشد. اسید سیتریک به عنوان یک ماده تمیزکننده و با خاصیت اسیدی بالا؛ به عنوان محلول در این لوله ها استفاده می‌شود و در کمترین زمان و به سرعت رسوب های آن از بین می‌رود.

از بین برنده ی علف های هرز

علف های هرز یکی از مواردی هستند که به دلیل جذب مواد مغذی در خاک؛ مانع از انتقال ریز مغذی و مکمل ها به گیاه می‌شوند. به همین دلیل یکی از دغدغه های کشاورزان از بین بردن این علف های هرز است. این علف ها طی مدت مانع از رشد صحیح گیاه می‌شوند. اسید سیتریک یکی از مواد شیمایی است که اگر به صورت مداوم و دوره ای استفاده شود؛ این علف هارا خشک کرده و آن هارا از بین می‌برد. برای این کار بهتر است که از این اسید قبل از رشد گیاه و به صورت محلول پاشی بر روی خاک استفاده شود تا نتیجه بهتری را به عمل آورد.

اسید سیتریک به عنوان جذب کننده مواد مغذی در گیاه

گاهی اوقات مواد مغذی مورد نیاز گیاه در خاک به فور یافت می‌شود اما ممکن است گیاه به دلایل گوناگونی این مواد را به شکل مناسب جذب نکند. معمولا کشاورزان از مکمل هایی استفاده می‌کنند تا قدرت جذب گیاهان را بالا ببرند تا بتوانند رشد بهتر و مناسب تر را در آن ها مشاهده کنند. یکی از مکمل هایی که برای جذب مواد مغذی در گیاه استفاده می‌شود؛ اسید سیتریک است. اسید سیتریک به راحتی در آوند های گیاه حرکت می‌کند و با پاکسازی آن ها، جذب مواد مغذی را در آن ها راحت تر می‌کند. بنابراین گیاهان مواد مغذی را به شکل کامل دریافت کرده و رشد بهتری خواهند داشت.

دفع کننده قورباغه ها

قورباغه ها یکی از دغدغه باغداران در محل های مرطوب و بارانی هستند. این موجودات به محصولات کشاورزی آسیب وارد کرده و از کشت محصولات سالم جلوگیری می‌کنند. به همین دلیل یکی از مواردی که باید از آن جلوگیری کرد، حضور قورباغه در باغ ها و زمین های کشاورزی است. اسید سیتریک یک ماده شیمیایی است که به دلیل تنفر آن ها از این اسید؛ به شدت در دور کردن آن ها موثر خواهد بود.

مقدار و نحوه استفاده از اسید سیتریک در کشاورزی

روش های متفاوتی برای استفاده از اسید سیتریک وجود دارد که هریک مناسب برای مقاصد خاصی است. همچنین مقدار استفاده از این اسید بسته به نوع گیاه و خاک می‌باشد و حتما باید طی آزمایش ها و توسط کارشناسان مشخص شود.

به طورکلی و متوسط نحوه و مقدار مصرف از اسید سیتریک در کشاورزی به این شکل خواهد بود:

استفاده کردن از اسید سیتریک در خاک

در این روش، معمولا اسید سیتریک را به شکل محلول در آورده و به روش های محلول پاشی بر روی خاک می پاشند. معمولا از این روش به عنوان ضد باکتری و تنظیم کننده ph خاک استفاده می‌شود. این روش را قبل از هر اقدامی برای کشت، انجام دهید. برای هر ۱۰۰۰ کیلومتر مقدار یک الی دو کیلوگرم استفاده شود.

استفاده از اسید سیتریک به شکل محلول پاشی بر روی گیاه

اسید سیتریک در این روش مانند روش قبلی باید به شکل محلول شده اما با این تفاوت که به صورت مستقیم بر روی ساقه و برگ گیاهان پاشیده می‌شود. این روش برای جذب بهتر مواد مغذی توسط گیاه استفاده شده و در مرحله میانی رشد گیاه باید به کار گرفته شود.

استفاده از اسید سیتریک در لوله های آبیاری

این روش معمولا توسط کشاورزان برای جلوگیری از انباشت رسوب در لوله های آبیاری استفاده می‌شود. همچنین انتقال این اسید به خطوط آبیاری باعث افزایش جذب مواد مغذی و فتوسنتز در گیاهان هم خواهد شد. مقدار استفاده از این روش به ازای هر یک هکتار کمتر از یک درصد به شکل محلول در آب خواهد بود.

سخن آخر

به طور کلی اسید سیتریک یکی از مواد با اسیدی بالا و آسیب زایی پایین شناخته می‌شود. در کشاورزی از موادی استفاده می‌شود که با محیط زیست ارتباط مناسبی داشته باشند و برای گیاهان خوراکی قابل مصرف باشند. به همین دلیل اسید سیتریک یکی از مواد شیمیایی بسیار پر مصرف در صنعت کشاورزی بوده که به خوبی سلامت خاک و گیاه را تضمین می‌کنند. به دلیل قیمت مقرون به صرفه آن و کارایی بالایی که دارد می توان به شکل های گوناگون و به صورت مداوم از آن استفاده کنید و نگرانی ای درباره آسیب های احتمالی آن نداشته باشید.