گلیسیرین

گلیسیرین چیست ؟

گلیسیرین Glycerin از جمله ترکیبات شیمیایی بسیار کاربردی می باشد که از کنار هم قرار گرفتن و پیوند بین سه عنصر کربن اکسیژن و هیدروژن تشکیل می شود . گلیسیرین جزو خانواده الکل ها محسوب می شود و یک الکل سه عاملی می باشد. گلیسیرین در ساختار خود ، سه گروه هیدروکسیل OH دارد که با پیوند های هیدروژنی به یک دیگر متصل شده‌اند .

گلیسرین یک ترکیب ارگانیک است که با نام های دیگری همچون گلیسرول ، پروپانتریول نیز شناخته شده است . فرمول شیمیایی گلیسیرین به صورت C_۳H_۵(OH)_۳ می باشد . این الکل قندی هم به صورت طبیعی و هم به صورت آزمایشگاهی یافت می شود که کاربردهای مختلفی در صنعت و گرید خوراکی دارد .

انواع گلیسیرین :

گلیسیرین را به روش های مختلفی می ‌توان تولید کرد و از آن استفاده کرد. این ترکیب شیمیایی کاربردی به سه روش گیاهی،حیوانی و آزمایشگاهی تولید می شود که در این قسمت به شرح این سه روش می پردازیم :

گلیسیرین گیاهی :

گلیسیرین گیاهی از چربی های تری گلیسیرید ساخته می شود . برای این منظور چربی گیاهانی که حاوی تری گلیسیرد هستند همچون هسته خرما ، روغن نارگیل ، روغن نخل و … را استخراج می کرده و آن را با بازهای قوی همچون سدیم هیدروکسید ، تحت فشار بالا ، وارد واکنش می کنند . با انجام این فعالیت ، پیوند گلیسیرین از اسیدهای چرب جدا می شود و با آب مخلوط می شود . در نهایت محلول بدست آمده را تصفیه کرده و گلیسیرین تولید می شود .

گلیسیرین حیوانی :

چربی های حیوانی طی واکنش هیدرولیز ، با کمک سدیم هیدروکسید می توانند به گلیسیرین تبدیل شوند . گلیسیرین حیوانی کاربردهای متفاوتی دارد اما از این نوع گلیسیرین بیشتر برای ساخت و تولید انواع صابون ها استفاده می شود .

گلیسیرین آزمایشگاهی یا سنتزی :

در روش سنتزی گلیسیرین می ‌تواند از عصاره قندی نیشکر و ذرت تولید شود . به علاوه از تقطیر جز جزء نفت و پروپیلن نیز می توان گلیسیرین بدست آورد .

همچنین در آزمایشگاه می توان کلروپروپان را هیدرولیز کرده و گلیسیرین با خلوص بیش از ۹۰ درصد را تولید کرد . از آنجایی که گلیسیرین تولید شده به این روش بسیار خالص بوده برای موارد دقیق همچون ساخت داروها مورد استفاده قرار می گیرد.

کاربردهای گلیسیرین:

گلیسیرین به علت خواص و ویژگی های متعددی که دارد، کاربردهای گسترده در صنایع گوناگون همچون صنعت داروسازی، صنعت تولید لوازم آرایشی و بهداشتی، صنایع غذایی، صنعت تولید رنگ، صنعت تولید صابون، صنعت تولید کاغذ، صنایع نساجی، صنعت تولید لاستیک، صنعت تولید پلاستیک، صنعت برق و الکترونیک و… دارد. در این قسمت سعی کرده ایم شما را با برخی از کاربردهای اصلی این ماده آشنا کنیم…

گلیسیرین در صنایع غذایی:

گلیسیرین دارای طعمی شیرین می باشد. به همین علت از این ماده به عنوان نوعی شیرین کننده در صنایع غذایی استفاده می شود. همچنین از دیگر خواص منحصر به فرد گلیسیرین می توان به جاذب رطوبت بودن آن اشاره کرد. به علت وجود این خاصیت از آن به عنوان نوعی ماده افزودنی استفاده می شود که توانایی حفاظت از کیفیت محصول و ایجاد بافتی نرم را دارا می باشد. گلیسیرین در تولید کیک و همچنین خمیر فوندانت بسیار کاربردی است.

گلیسیرین در صنعت داروسازی:

گلیسیرین از جمله محصولات شیمیایی کاربردی در صنعت داروسازی محسوب می ‌شود. در واقع از این ماده شیمیایی برای تولید انواع قرص ها، کپسول ها، پماد ها، مواد ضدعفونی کننده و… استفاده می شود. زیرا این ماده خواص و ویژگی های بسیار زیادی دارد‌.

از کاربردهای این ماده شیمیایی می توان به استفاده از آن در شیاف، داروهای بیهوشی، داروهای ضد سرفه، آنتی بیوتیک ها، داروهای عفونت گوش و… اشاره کرد.

گلیسیرین در لوازم ارایشی بهداشتی:

گلیسیرین خواص گوناگونی همچون خاصیت جذب رطوبت و همچنین نگهداری رطوبت در پوست دارد‌. همچنین می ‌تواند به متعادل سازی میزان PH پوست کمک کند. به همین علت از آن برای تهیه و تولید لوازم بهداشتی همچون انواع لوسیون ها، کرم های صورت و بدن، پاک کننده های پوست و… استفاده کرد.

مضرات گلیسیرین

گلیسیرین نیز همچون سایر مواد شیمیایی می ‌تواند برای انسان مضراتی داشته باشد . پس در زمان استفاده از گلیسیرین ، می بایست در محیطی مجهز آزمایشات مختلف انجام شود .

مضرات گلیسیرین برای پوست صورت

در زمان استفاده از گلیسیرین ، باید از لباس مخصوص ، دستکش ، عینک و ماسک استفاده شود . چرا که اگر این ماده شیمیایی در مجاورت پوست انسان قرار بگیرد ممکن است باعث تحریک پوست شود . در این صورت سطح پوست را با آب و صابون شست و شو دهید و همان قسمت را با نرم کننده بپوشانید اما اگر میزان التهاب و سوزش بالا باشد ، باید فوری به پزشک مراجعه کنید و تحت درمان قرار گیرید .

به علاوه اگر این ماده به داخل چشم نفوذ پیدا کند ، بلافاصله در صورت داشتن لنز ، لنز را از چشم فرد خارج کرده و چشم را با آب سرد به صورت کامل شست و شو دهید و فورا به پزشک مراجعه کنید .

بوییدن گلیسیرین

استنشاق و بوییدن گلیسیرین نیز می تواند برای فرد مشکلات ریوی و مشکلات تنفسی ایجاد کند . در صورت استنشاق گلیسیرین فرد را به محیطی آزاد منتقل کنید تا تنفس وی به حالت عادی قرار گیرد . اما گاهی مضرات این ماده می تواند بسیار بیشتر از تنگی نفس باشد ، در این صورت تنفس مصنوعی برای فرد انجام داده و در کوتاه ترین زمان به مراکز درمانی منتقل شود .

در صورت خوردن این ماده شیمیایی می بایست فرد را به استفراغ وادار کنید و فورا به پزشک مراجعه کنید .