اسید اولئیک چیست ؟
نام این اسید چرب از کلمه اولئوم گرفته شده است که خود به معنای روغن می باشد. اسد اولئیک Oleic acid vegetable با نام های دیگری همچون Elairic asid و cis-9-Octadecenoic asid نیز شناخته شده است .
ماده شیمیایی مورد نظر در واقع یک اسید غیر اشباع می باشد که به طور طبیعی در بدن انسان یافت می شود. ترکیب شیمیایی در برخی از مواد غذایی نیز موجود می باشد که اصلی ترین منبع آن روغن زیتون است.
اسید اولئیک از جمله ترکیبات شیمیایی بسیار کاربردی می باشد که از کنار هم قرار گرفتن و پیوند بین ۱۸ عدد عنصر کربن C، ۳۴ عدد عنصر هیدروژنH و دو عدد عنصر اکسیژن O تشکیل می شود و فرمول شیمیایی اسید اولئیک صورت C18H34O2 می باشد.
در واقع اسید اولئیک شایع ترین اسید چرب موجود در طبیعت می باشد. بسیار کاربردی بوده و در گرید های مختلف صنعتی، آزمایشگاهی و خوراکی، موجود می باشد.
ویژگی های اولئیک اسید :
اولئیک اسید در واقع نوعی روغن می باشد که هیچ گونه بویی ندارد. در رابطه با رنگ این محصول شیمیایی می توان گفت به طور کلی اولئیک اسید ماده ای بی رنگ بوده اما در برخی از نمونه ها به رنگ زرد نیز دیده شده است. در دمایی معادل ۳۶۰ درجه سانتی گراد به نقطه جوش خود می رسد و در دمایی معادل ۱۶ درجه سانتی گراد به نقطه ذوب خود می رسد.
ترکیب شیمیایی مورد نظر قابلیت اشتعال دارد. همچنین در دمای معادل ۱۸۹ درجه سانتی گراد به نقطه اشتعال خود می رسد.
این محصول شیمیایی آب گریز بوده و در آب نامحلول می باشد. اگر اولئیک اسید با آب ترکیب شود، به هیچ عنوان در یک دیگر حل نمی شوند بلکه بر روی یک دیگر قرار می گیرند. اما توانایی حل شدن در اتانول و ترکیبات آلی را دارا می باشد.
اسید اولئیک از جمله محصولات شیمیایی غیر سمی و بی خطر برای انسان محسوب می شود. در واقع یک منبع سالم چربی شناخته شده است و می تواند جایگزین بسیار خوبی به جای برخی از چربی ها باشد. به همین علت توصیه می شود که در رژیم غذایی افراد قرار گیرد. اما مصرف بیش از حد این ترکیب شیمیایی می تواند باعث مشکلاتی برای سلامت انسان محسوب شود.
اولئیک اسید در چه موادی یافت می شود؟
همان طور که گفته شد اولئیک اسید به طور طبیعی در بافت های چربی بدن انسان وجود دارد. همچنین این محصول شیمیایی به طور طبیعی در بسیاری از چربی های حیوانی و گیاهی به وفور یافت می شود. اولئیک اسید، بسته به نوع تولید و استخراج آن دو نوع دارد.
اسید اولئیک حیوانی :
مقادیر زیادی از این محصول شیمیایی در برخی از چربی های حیوانی همچون مرغ، تخم مرغ، بوقلمون، گوشت خوک یافت می شود. تخم مرغ منبعی عظیم از اولئیک اسید می باشد چرا که حدود ۴۵ درصد از تخم مرغ را اسید اولئیک تشکیل داده است.
همچنین مقادیری از این ترکیب شیمیایی در برخی از پروتئین های حیوانی همچون پنیر و شیر نیز یافت می شود.
اسید اولئیک گیاهی :
مقادیر بسیار زیادی از این محصول شیمیایی در برخی از روغن های گیاهی همچون روغن زیتون، روغن بادام زمینی، روغن آفتابگردان، روغن دانه انگور، روغن کنجد، روغن خشخاش، روغن کلزا و روغن ماکادامیا یافت می شود که اسید اولئیک روغن زیتون از موارد قبل بیشتر است.
روش های تولید اسید اولئیک :
فرایند تولید اولئیک اسید بسته به نوع استخراج آن متفاوت است.
تولید اسید اولئیک از منابع گیاهی:
ابتدا می بایست از عملیات صابونی کردن برای استخراج این ماده شیمیایی استفاده کرد. سپس دمای واکنش با کمک بخار به ۱۰۰ درجه سانتی گراد رسانده می شود. حال از یک محلول قلیایی به منظور هیدرولیز کردن آن استفاده می شود. در نهایت از روش تقطیر و سرد کردن برای جدا سازی اسید اولئیک استفاده می شود.
تولید اولئیک اسید از منابع حیوانی:
برای تولید این ترکیب شیمیایی می توان از منابع حیوانی نیز استفاده کرد.
تولید اولئیک اسید به روش آزمایشگاهی:
تولید این ترکیب شیمیایی از منابع گیاهی و حیوانی کار بسیار دشواری می باشد و مستلزم مقدار زیادی انرژی، نیروی کار و هزینه می باشد. به همین علت اسید اولئیک را در آزمایشگاه به روش های گوناگون تولید می کنند که در این قسمت به شرح یکی از این روش ها می پردازیم :
در ابتدا از آلکیل بنزن برای تولید این ترکیب شیمیایی استفاده می شود و ماده شیمیایی سولفونیک اسید به عنوان کاتالیست عمل می کند. حاصل این واکنش مخلوطی از اسیدهای چرب می باشد که برای تولید اسید اولئیک می بایست ماده حاصله را پالایش و جداسازی کرد.
کاربردهای اسید اولئیک:
اولئیک اسید کاربردهای بسیار فراوانی دارد که در این قسمت به شرح برخی از این کاربردها می پردازیم تا خریدی بهتر داشته باشید :
اسید اولئیک در محصولات شوینده:
از این محصول شیمیایی برای تولید انواع صابون ها میتوان استفاده کرد چرا که اسید اولئیک خاصیت کف کنندگی، پایداری خاصیت کف کنندگی و خاصیت امولسیون کنندگی دارد . همچنین می تواند از خشکی پوست جلوگیری کند.
به علاوه از این ترکیب شیمیایی برای تولید برخی از شامپو ها استفاده می شود چرا که به رشد مجدد موها و کاهش میزان شکنندگی مو کمک می کند.
اسید اولئیک در پزشکی:
از خواص و ویژگی های این ترکیب شیمیایی می توان به کاهش کلسترول بد خون اشاره کرد. به علت داشتن این خاصیت، از این محصول شیمیایی برای کنترل کلسترول خون افرادی که دارای بیماری های زمینه ای هستند و یا دارای چاقی مفرط هستند، استفاده می شود.
اسید اولئیک و لوازم آرایشی و بهداشتی:
اولئیک اسید خاصیت نرم کنندگی و ضدعفونی کنندگی دارد و از بین برنده خشکی های سطح پوست و در نهایت حفظ رطوبت پوست می باشد. به همین علت برای تولید انواع لوازم آرایش و انواع کرم ها استفاده می شود.
اسید اولئیک بر سلامت انسان:
اسید اولئیک، از خانواده چربی ها می باشد که به وفور در رژیم غذایی انسان حضور دارد. این اسید یک چربی مونو اشباع یا همان اشباع نشده می باشد که تاثیر آن بر روی بدن انسان، دارای ابهام است.
اما به طور کلی مصرف این نوع چربی می تواند به کاهش میزان کلسترول LDL کمک کند اما شاهد افزایش میزان کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا هستیم.
به طور کلی می بایست بین مصرف دو گروه چربی لیپوپروتئین چگالی کم و لیپوپروتئین چگالی زیاد، نوعی بالانس و تعادل ایجاد کرد تا از بروز مشکلات برای سلامتی جلوگیری شود.
اسید اولئیک در داروسازی:
از دیگر کاربردهای اسید اولئیک می توان به استفاده از آن در صنعت داروسازی اشاره کرد. از آن جایی که اسید اولئیک خاصیت امولسیون کنندگی و نرم کنندگی دارد، می توان از آن به عنوان یک ماده افزودنی در صنعت داروسازی استفاده کرد.
اسید اولئیک در شیشه سازی:
این ماده شیمیایی در صنعت شیشه سازی نیز پرکاربرد است. در واقع از اسید اولئیک تحت عنوان ماده افزودنی در صنعت تولید شیشیه استفاده می کنند. حضور این ماده می تواند باعث بهبود پیوند بین سرب و شیشه شود.
خرید اسید اولئیک :
شرکت نگین تجارت پیام با بیش از ۲۰ سال سابقه درخشان در زمینه توزیع و پخش انواع مواد شیمیایی درجه یک، اولئیک اسید مرغوب و با کیفیت را به تولیدکنندگان و خریداران کشور ارائه می دهد. برای خرید اولئیک اسید، می توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید و خریدی مطمئن داشته باشید .
کوروش سجادی –
اسید اولئیک موجود در بازار از نوع گیاهی است یا حیوانی یا آزمایشگاهی.