همه چیز در مورد فسفریک اسید

تاریخچه اسید فسفریک

اسید فسفریک برای اولین بار در سال ۱۶۰۹ توسط دانشمند آلمانی جورج آگریکولا توصیف شد. او دریافت که می توان اسید فسفریک را با حرارت دادن استخوان های سوخته با آب تولید کرد.در قرن ۱۸، اسید فسفریک به طور تجاری برای تولید صابون و مواد شوینده استفاده می شد. در قرن ۱۹، تولید اسید فسفریک افزایش یافت و برای تولید کود، مواد شیمیایی و سایر محصولات استفاده شد.

اسید فسفریک چه خواصی دارد؟

اسید فسفریک یک اسید معدنی با فرمول شیمیایی H3PO4 است. این یک اسید قوی است که می تواند باعث سوختگی شدید پوست و چشم شود. اسید فسفریک با آب واکنش می دهد و یون های هیدروژن و فسفات آزاد می کند.  این یون ها می توانند با سایر یون ها واکنش دهند و ترکیبات پیچیده ای را تشکیل دهند. برای اسید فسفریک دو دسته خواص فیزیکی و شیمیایی می توان در نظر گرفت که در ادامه به تشریح آن ها می پردازیم:

خواص فیزیکی

اسید فسفریک یک مایع بی رنگ یا زرد کمرنگ با بوی تند است. این یک مایع غلیظ است که چگالی آن۱.۸۸۵ گرم بر سانتی متر مکعب است. نقطه ذوب اسید فسفریک ۴۲.۳۵درجه سانتیگراد است و نقطه جوش آن ۱۵۸ درجه سانتیگراد است. اسید فسفریک در آب به خوبی حل می شود.

خواص شیمیایی

اسید فسفریک یک اسید قوی است که می تواند پروتون ها را به آب اهدا کند.  این اسید دارای سه اتم هیدروژن اسیدی است که می توانند به صورت جداگانه یا به صورت گروهی از آب جدا شوند. اسید فسفریک با بسیاری از مواد دیگر واکنش می دهد.  این ماده با فلزات واکنش می دهد و هیدروژن تولید می کند. اسید فسفریک با بازها واکنش می دهد و نمک های فسفات تولید می کند.

اسید فسفریک چه کاربردهایی دارد؟

اسید فسفریک یک ماده شیمیایی مهم با کاربردهای گسترده است. برخی از کاربردهای اصلی اسید فسفریک عبارتند از:

تولید کود:

اسید فسفریک یک منبع مهم فسفات است که برای رشد گیاهان ضروری است. فسفات یک ماده مغذی ضروری برای گیاهان است که به آنها کمک می کند تا ریشه های قوی، ساقه های قوی و میوه های سالم تولید کنند.

تولید مواد شیمیایی:

اسید فسفریک برای تولید مواد شیمیایی مختلف مانند فسفات سدیم، فسفات آمونیوم و فسفرین استفاده می شود. این مواد شیمیایی در طیف گسترده ای از محصولات استفاده می شوند، از جمله کود، مواد شوینده، مواد غذایی و مواد آرایشی و بهداشتی.

تولید مواد غذایی:

اسید فسفریک به عنوان یک افزودنی غذایی برای بهبود طعم، رنگ و ماندگاری غذاها استفاده می شود. این ماده همچنین به عنوان یک عامل اسیدی در نوشابه های گازدار استفاده می شود.

تولید محصولات آرایشی و بهداشتی:

اسید فسفریک در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی مانند خمیر دندان، شامپو و کرم های ضد پیری استفاده می شود. این ماده به عنوان یک عامل پاک کننده، سفید کننده و ضد عفونی کننده استفاده می شود.

اسید فسفریک همچنین در کاربردهای دیگر مانند تولید سرامیک، رنگ و شیشه استفاده می شود. در ایران، اسید فسفریک عمدتاً برای تولید کود استفاده می شود. این ماده همچنین در تولید مواد شیمیایی و مواد غذایی نیز استفاده می شود.

روش های تولید اسید فسفریک

اسید فسفریک به روش های مختلفی تولید می شود. برخی از روش های اصلی تولید اسید فسفریک عبارتند از:

تولید از استخوان های سوخته:

این روش قدیمی ترین روش تولید اسید فسفریک است. در این روش، استخوان های سوخته با آب حرارت داده می شوند تا اسید فسفریک تولید شود. در این روش، استخوان های سوخته با آب حرارت داده می شوند تا اسید فسفریک تولید شود. این روش قدیمی ترین روش تولید اسید فسفریک است و امروزه کمتر استفاده می شود.

تولید از سنگ فسفات:

سنگ فسفات یک منبع طبیعی فسفات است. در این روش، سنگ فسفات با اسید کلریدریک یا اسید سولفوریک واکنش می دهد تا اسید فسفریک تولید شود.

تولید از فسفات آمونیوم:

فسفات آمونیوم یک ترکیب شیمیایی است که از آمونیاک و فسفات تولید می شود. در این روش، فسفات آمونیوم با اسید کلریدریک یا اسید سولفوریک واکنش می دهد تا اسید فسفریک تولید شود. در این روش، سنگ فسفات با اسید کلریدریک یا اسید سولفوریک واکنش می دهد تا اسید فسفریک تولید شود. این روش رایج ترین روش تولید اسید فسفریک است.

تولید اسید فسفریک از فسفات آمونیوم

در این روش، فسفات آمونیوم با اسید کلریدریک یا اسید سولفوریک واکنش می دهد تا اسید فسفریک تولید شود. این روش به طور فزاینده ای برای تولید اسید فسفریک مورد استفاده قرار می گیرد.

اسید فسفریک چه خطراتی دارد ؟

اسید فسفریک یک اسید قوی است که می تواند باعث سوختگی شدید پوست و چشم شود. همچنین می تواند باعث تحریک دستگاه تنفسی و گوارشی شود.

خطرات تماس پوستی

اسید فسفریک می تواند باعث سوختگی پوست شود. این سوختگی ها می تواند از قرمزی و درد خفیف تا زخم های عمیق و دائمی متغیر باشد.در صورت تماس اسید فسفریک با پوست، باید بلافاصله ناحیه آسیب دیده را با آب فراوان بشویید. اگر لباس های شما با اسید فسفریک آلوده شده است، باید آنها را در اسرع وقت درآورید و دور بریزید.

خطرات تماس چشمی

اسید فسفریک می تواند باعث سوختگی چشم شود. این سوختگی ها می تواند از سوزش و قرمزی خفیف تا از دست دادن بینایی دائمی متغیر باشد. در صورت تماس اسید فسفریک با چشم، باید بلافاصله چشم ها را با آب فراوان برای حداقل ۱۵ دقیقه شستشو داد. اگر درد یا ناراحتی ادامه داشت، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

خطرات استنشاق

اسید فسفریک می تواند باعث تحریک دستگاه تنفسی شود. این تحریک می تواند منجر به سرفه، تنگی نفس و سوزش گلو شود.

در صورت استنشاق اسید فسفریک، باید بلافاصله به هوای تازه بروید. اگر علائم ادامه داشت، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

خطرات بلع

اسید فسفریک می تواند باعث تحریک دستگاه گوارش شود. این تحریک می تواند منجر به حالت تهوع، استفراغ و درد شکم شود.

در صورت بلع اسید فسفریک، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

راه های پیشگیری از خطرات اسید فسفریک

برای پیشگیری از خطرات اسید فسفریک، باید نکات ایمنی زیر را رعایت کنید:

• همیشه از تجهیزات ایمنی مناسب مانند دستکش، عینک ایمنی و ماسک تنفسی هنگام کار با اسید فسفریک استفاده کنید.
• اسید فسفریک را در مکانی امن و دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید.
• اسید فسفریک را با مواد قلیایی مخلوط نکنید. این واکنش می تواند باعث آزاد شدن گازهای سمی شود.

در صورت تماس با اسید فسفریک، باید بلافاصله اقدامات لازم را برای جلوگیری از عوارض جانبی انجام دهید.