دیسکلر چیست ؟ کاربرد، عوارض و انواع دیسکلر (رسوب زدا)

دیسکلر چیست؟

دیسکلر (Descaler) که با نام رسوب زدا نیز شناخته میشود، مایعی به رنگ آبی و با بوی بسیار تند است که در آب محلول بوده و از اسیدهای معدنی (برای شناخت انواع اسیدها مطلب اسید چیست را مطالعه کنید.) چون اسید فرمیک، اسید استیک، اسید سیتریک، اسید گلیکولیک، هیدروکلریک اسید و… و ماده‌ی حفاظت کننده تشکیل شده است. این ماده از قابلیت خورندگی بالایی برخوردار است و با مواد قلیایی به شدت واکنش میدهد.

دیسکلر برای از بین بردن انواع رسوبات مورد استفاده قرار میگیرد و از این رو کارایی بسیاری دارد. لازم به ذکر است، دیسکلرهایی که از اسید کلریدریک ساخته شده اند، بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند.

دیسکلر ماده ای بسیار پایدار است و قیمیت نسبتا مناسبی نیز دارد. به علاوه، برای محیط زیست خطرناک نیست و آسیبی به همراه نخواهد داشت.

هرچند که بوی این ماده بسیار تند و آزار دهنده است، اما نوع بدون بوی آن نیز موجود میباشد.

کاربرد دیسکلر (رسوب زدا)

دیسکلر در حذف رسوبات بر جای مانده در تأسیسات آبی، سیستم های سرمایشی و گرمایشی، دیگ بخار و برج های خنک کننده، تأثیرات چشم گیری بر جای میگذارد.

در اثر عوامل مختلف از جمله استفاده از آب سخت، به مرور زمان لایه‌ای سخت و جامد بر دیواره و حاشیه‌ی وسایل گوناگون بر جای میماند که اغلب از نمک های منیزیوم و کلسیوم تشکیل میشود و در آب حل نمیگردد. املاح موجود در آب سخت به تدریج سبب تشکیل رسوبات شده و عملکرد دستگاه های گوناگون را با اخلال مواجه میکنند. در این راستا مصرف انرژی آن ها به شدت افزایش می‌یابد و مجاری انتقال آب نیز به تدریج تنگ تر میشوند. از سویی دیگر در سیستم های گرمایشی، رسوبات همچون عایق عمل میکنند و عملکرد صحیح و بهینه‌ی سیستم را با مشکل مواجه می‌سازند. همچنین، برجای ماندن رسوبات در وسایل خانگی چون کتری، قوری و قهوه ساز، بر طعم و کیفیت آب اثر منفی میگذارد و حتی ممکن است طور عمر وسایل نیز کاهش یابد. از این جهت است که رسوبزدایی این تأسیسات از اهمیت بالایی برخوردار میباشد.

دیسکلر با نمک های کلسیوم و منیزیوم و سایر موارد واکنش میدهد و قابلیت انحلال آن ها در آب را فراهم میسازد. در نتیجه، حذف آن ها و محافظت از سلامت و کارایی تجهیزات مورد نظر به آسانی انجام میگیرد. از سوی دیگر برای دستیابی به نتایج مطلوب تر در ترکیب این ماده، از خیس کننده یا Sarfactant نیز استفاده میشود تا محلول فوق بهتر در رسوبات نفوذ کرده و آن ها را از بین ببرد.

لازم به ذکر است که دیسکلر علاوه بر رسوبات حاصل از املاح شیمیایی و معدنی موجود در آب، سایر آلودگی ها نظیر گل و لای را نیز حذف مینمیاد.

انواع دیسکلر

دیسکلر معمولی : این ماده از خلوص ۲۵ درصدی برخوردار است و برای پاکسازی لوله های مسی، آهنی و چدنی به کار میروند.

دیسکلر ویژه : خلوص این ماده ۳ درصد است و موارد استفاده ی آن همانند دیسکلر معمولی است با این تفاوت که کارایی و قدرت تأثیرگذاری بیشتری دارد و پرمصرف ترین نوع دیسکلر محسوب میشود.

دیسکلر سوپر : این نوع دیسکلر نیز برای رسوب زدایی از لوله های آهنی، چدنی و مسی به کار میرود، اما علاوه بر ترکیبات همیشگی، دارای ماده‌ی اینهیبیتور (inhibitor) نیز میباشد. ماده ی فوق سبب میشود تا دیسکلر به تأسیسات مربوطه آسیبی نرسانده و خسارت ایجاد ننماید.

دیسکلر بدون بو : این ماده نیز همانند نمونه های دیگر برای از بین بردن رسوبات به طور موثری مورد استفاده قرار میگیرد. مزیت آن نسبت به سایر دیسکلرها، بدون بو بودن ان میباشد. لازم به ذکر است که این نوع دیسکلر را نباید با آب مخلوط نمود، چراکه در این صورت کارایی اش را دست میدهد.

دیسکلر استخری : این ماده برای حذف رسوبات از کف و دیواره ی استخرها مورد استفاده قرار میگیرد.

دیسکلر الکترولیز

دیسکلر پودری

چگونه از دیسکلراستفاده کنیم؟

برای استفاده از دیسکلر، ابتدا جریان آب را قطع نمایید و اسید را در مجاری انتقال آب مربوط به دستگاه بریزید و اندکی صبر کنید تا به خوبی در رسوبات نفوذ نماید. سپس اجازه دهید تا آب به مجاری مربوطه وارد شود تا رسوبات جداشده را در خود حل نموده و خارج کند. در این مرحله تغییر رنگ آب، نشانه ی موفقیت آن در حل کردن رسوبات میباشد. هنگامی که رنگ آب به تدریج به حالت طبیعی خود بازگشت، مشخص میشود که دیسکلر تأثیر خود را بر جای گذاشته است و رسوبات به خوبی از بین رفته اند، اما در صورتی که آب برای مدت طولانی کدر و غیرطبیعی باشد، از کیفیت و کارایی پایین دیسکلر باخبر میشویم.

لازم به ذکر است که استفاده ی بیش از حد از این ماده، سبب آسیب رسیدن به دیواره ها و ساختار فلزی تأسیسات میشود. در این خصوص بهتر است با توجه به دستورالعمل ها و میزان ضخامت رسوبات، در مورد مقدار مناسب دیسکلر مورد استفاده تصمیم گیری نمایید.

توصیه میشود که در تهیه ی دیسکلر مناسب با نوع مصرف خود توجه لازم را داشته باشید و ماده ی مورد نظر را از منایع معتبر خریداری نمایید. همچنین، دیسکلر باید در بسته بندی مناسب و به صورت پلمپ شده به فروش برسد.

عوارض و خطرات استفاده از دیسکلر

به طور کلی، دیسکلر ماده ای سازگار با محیط زیست میباشد و در صورت استفاده ی اصولی از آن، تأسیسات و مجاری مربوطه نیز دچار خسارت نخواهند شد. این محلول حاوی ماده ی اینهیبیتور میباشد که از ایجاد آسیب و خوردگی در دستگاه های مورد نظر جلوگیری مینماید و به طور کلی استفاده از آن عوارضی به دنبال نخواهد داشت.

اما در هر صورت استفاده از ماده ای چون دیسکلر که از خاصیت اسیدی قوی برخوردار میباشد، نیازمند رعایت نکات ایمنی است. به همین علت بهتر است هنگام به کار بردن آن، از دستکش، ماسک و عینک محافظ استفاده نمایید تا احتمال بروز هرنوع آسیب را به حداقل برسانید. لازم به ذکر است که تماس این اسید با پوست انسان نیز خطرات ندانی در پی نخواهد داشت، اما احتمال بروز حساسیت و مشکلات متعدد در نتیجه ی تماس طولانی مدت وجود دارد. به همین خاطر توصیه میشود در صورت تماس دیسکلر با پوست یا چشم، آن را به طور کامل شستشو دهید و در موارد حاد، به پزشک مراجعه نمایید.