روغن موتور از جمله محصولات پر اهمیت برای خودرو محسوب می شود که وظیفه روان کاری را بر عهده دارد. روغن موتور خوب می تواند به افزایش عمر مفید قطعات کمک کند.
انتخاب یک روغن موتور مناسب می تواند کار دشواری برای صاحبان خودرو باشد. به همین علت در این مقاله سعی داریم انواع روغن موتور، زمان تعویض به موقع و بهترین روغن موتورها را بررسی کنیم تا بتوانید به بهترین شکل تصمیم گیری کنید.
روغن موتور چیست؟
روغن موتور یکی از فرآورده های نفتی پر اهمیت محسوب می شود که کاربرد آن فقط به موتور خودرو محدود نمی شود. در واقع تمامی موتورها و تجهیزات مکانیکی، برای اینکه بتوانند عملکرد بهتری داشته باشند، می بایست از روغن موتورها استفاده کنند.
روغن موتور در واقع نوعی محافظ در برابر آسیب های وارده به قطعات موتور می باشد که وظایف گوناگونی نظیر روان کنندگی، خنک کنندگی و… بر عهده دارد.
در رابطه با ساختار شیمیایی روغن موتور ها می توان گفت که این دسته از محصولات شیمیایی متشکل از هیدروکربن ها، پلی آلفا آلفین ها، پلی اینترنال آلفین ها و… هستند.
اگر خواهان موتوری سالم با عمر مفید طولانی هستید که خرابی کمی داشته باشد، می بایست از روغن موتور خوب و استاندارد استفاده کنید که مناسب موتور خودرو شما باشد. در این صورت هزینه های مازاد خودرو کاهش پیدا می کند و مشکلات به حداقل می رسد.
ساختار روغن موتور:
این ترکیب پیچیده به طور کلی از دو جزء اصلی تشکیل شده است، روغن پایه و مجموعه مواد افزودنی. مواد افزودنی که در ساختار روغن موتور حضور دارند، در واقع ویژگی ها و خواص آن را می سازند.
از جمله مواد افرودنی اصلی سازنده روغن موتور می توان به مواد ضد زنگ، مواد ضد کف کنندگی روغن، مواد بالا برنده میزان گرانروی، مواد پاک کننده، مواد ضد اکسیداسیون، مواد کاهش دهنده میزان اصطکاک و… اشاره کرد.
انواع روغن موتورها:
روغن موتورها بسته به چگونگی فرآیند تولید آن ها به سه دسته کلی تقسیم می شوند که در این قسمت به معرفی انواع روغن موتور ها می پردازیم:
روغن موتور مینرال:
روغن موتور مینرال با نام های روغن موتور طبیعی، روغن موتور معمولی و یا روغن موتور ارگانیک نیز شناخته می شوند. این نوع روغن موتور از نفت خام تهیه می شود. روغن موتور مینرال طراحی ساده ای دارد و می تواند نیازهای اولیه موتور خودرو به روغن موتور را تامین کند. در رابطه با این نوع روغن موتور می‌توان گفت که قیمتی پایین تر نسبت به سایر روغن موتورها دارد.
از معایب این روغن موتور می توان به مقاومت پایین آن در برابر سرما و گرمای شدید اشاره کرد. در واقع روغن موتور مینرال، در دماهای بسیار بالا و یا بسیار پایین، خاصیت خود را از دست می دهد و نمی تواند از موتور حفاظت کند. همچنین زمانی که برای تعویض این روغن موتور در نظر گرفته می شود، می بایست پس از گذراندن ۴۰۰۰ کیلومتر باشد.
روغن موتور سنتتیک:
این دسته از روغن موتورها، برخلاف روغن موتور های مینرال که از تصفیه نفت خام تولید می شدند، از روش پلیمراسیون هیدروکربن ها، حاصل می شوند. در واقع روغن موتورهای سنتتیک، محصولاتی شیمیایی محسوب می شوند و در آزمایشگاه های گوناگون تولید می شوند.
این نوع روغن موتور مزایای بسیار زیادی دارد و می تواند توان موتور خودرو را به بیشترین مقدار خود برساند. به علت مزایایی که روغن موتورهای سنتتیک دارند، امروزه مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است.
از جمله مزایای روغن موتورهای سنتتیک می توان به مقاومت بسیار خوب آن در برابر دماهای بسیار بالا و بسیار پایین اشاره کرد. این محصول شیمیایی غیر خورنده و غیر رسمی بوده و شاخص ویسکوزیته بالایی دارد. از این رو می توان از روغن هایی با ویسکوزیته بالا بدون وجود نگرانی استفاده کرد. با مصرف این نوع روغن موتور ها می توان میزان مصرف سوخت را کاهش داد.
روغن موتور نیمه سنتتیک:
این نوع روغن موتور در واقع مخلوطی از دو روغن موتور فوق، یعنی روغن موتور سنتتیک و روغن موتور مینرال است. میزان کیفیت روغن موتور نیمه سنتتیک، به اندازه روغن موتورهای سنتتیک نیست اما در شرایطی خاص مقاومت بهتری نسبت به روغن موتورهای مینرال، از خود نشان می دهد. از نظر قیمتی، این روغن موتور قیمتی متوسط و کمی گران تر از روغن موتور مینرال دارد. از این نوع روغن موتورها، بیشتر در وانت ها استفاده می شود.
روش تولید روغن موتور:
دو ترکیب شیمیایی دی اتیلن گلیکول و مونو پروپیلن گلیکول، پایه و اساس تولید بسیاری از محصولات شیمیایی هستند. دو محصول شیمیایی کاربردی در خودرو که از این دو ماده شیمیایی تولید می شوند، ضد یخ و روغن موتور می باشد.
همان طور که می دانید روغن موتور از نفت خام تهیه می شود. اما نفت خام به صورت خام و مستقیم مورد استفاده قرار نمی گیرد و برخی از مواد افزودنی به آن افزوده می شود. در واقع روغن موتور شامل حدود ۹۰٪ از ترکیبات هیدروکربنی و ۱۰٪ مواد افزودنی است.
برای تولید روغن موتور، می بایست مراحل مختلفی را پشت سر گذاشت که در این قسمت به شرح مراحل آن می پردازیم:
- در قدم اول نفت در پالایشگاه ها به لوبکات تبدیل می شود که می توان آن را به عنوان ماده اولیه مورد استفاده قرار داد.
- در قدم دوم مواد روغنی و اضافه پالایش شده و از ساختار روغن حذف می شوند.
- در قدم سوم محصول مورد نظر موم گیری می شود. این مرحله به منظور حذف پارافین و موم باقی مانده انجام می شود.
- در قدم چهارم محصول شیمیایی مورد نظر به فورفوراید منتقل می شود تا روغن پایه تهیه شود.
- در قدم پنجم که آخرین مرحله محسوب می شود، مواد افزودنی اضافه می شود. مواد افزودنی که در این مرحله استفاده می شود، شامل بور، فسفر و روی می شود.
وظایف روغن موتور:
روغن موتور وظایف متعددی دارد به عنوان مثال:
روغن موتور به عنوان یک ماده ضد زنگ:
روغن موتور در قسمت‌های مختلف موتور جریان دارد که از جنس فلزات و آلیاژهای مختلف آهن می باشد. روغن موتور خاصیت ضد زنگی دارد که می تواند از قطعات فلزی خودرو در برابر زنگ زدن حفاظت کند.
روغن موتور به عنوان ماده ضد خورندگی:
روغن موتور خاصیت ضد خورندگی دارد و این امر به سلامت هر چه بهتر قطعات داخل موتور در برابر خورندگی می شود.
روغن موتور به عنوان ماده پاک کننده:
حضور آلودگی ها در داخل موتور امری طبیعی می باشد. این آلودگی ها در داخل قطعات نشست می کنند و می توانند مشکلات بسیاری ایجاد کنند. روغن موتور با حالت صابونی که دارد، آلودگی ها را معلق نگه می دارد و این امر به پاکیزگی موتور خودرو کمک بسیار زیادی می کند.
روغن موتور و خاصیت ضد اکسیداسیون:
خاصیت ضد اکسیداسیون روغن موتور، می تواند مانند ضد رسوب از ایجاد لجن در داخل قطعات موتور خودرو جلوگیری کند و به سلامت و افزایش طول عمر موتور کمک بسیار بزرگی می کند.